SodM jaarplan 2024: veiligheid hoort op tekentafel van energietransitie
Veiligheid verdient meer aandacht op de tekentafel van de energietransitie. Zonder van meet af aan na te denken over alternatieve scenario’s en zonder voldoende geld voor risicobeheersing, kunnen incidenten een onverwachte rem zetten op de gewenste voortgang van de energietransitie. Dit zegt inspecteur-generaal Theodor Kockelkoren van het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) bij het verschijnen van het Jaarplan 2024.
SodM ziet als onafhankelijke toezichthouder toe op de veiligheid van de mens en de bescherming van het milieu bij energiewinning en het benutten van de ondergrond, nu en in de toekomst. Grote ambities met de omschakeling van fossiele brandstoffen naar duurzame en groene energie zorgen inmiddels voor nieuwe uitdagingen.
Waterstof
Als voorbeeld wijst Theodor Kockelkoren in het Jaarplan op waterstof, waar de keten van productie, opslag en transport naar de eindgebruiker nog op de tekentafel ligt. Er wordt volop geëxperimenteerd, maar er zijn nog onzekerheden over de veilige opslag van waterstof, bijvoorbeeld waar, hoeveel en of het veilig kan. Zonder alternatieve mogelijkheden voor grootschalige opslag kan dat een spelbreker worden voor de bijdrage die waterstof kan leveren aan de energietransitie.
Geothermie
Voor geothermie (aardwarmte) zijn al de nodige installaties in gebruik, vooral in de tuinbouw. Opschaling naar woonwijken vraagt voldoende geld voor risicobeheersing. Anders kunnen veiligheidsincidenten een rem zetten op grootschaliger toepassing. In bedrijfsmodellen, subsidies en vergunningen moeten daarom voldoende middelen voor risicobeheersing worden vrijgemaakt.
Groningen
Bovenstaande voorbeelden gaan over veiligheid in de bedrijfsvoering. Maar ook veilig hergebruik, afbouw of verwijdering aan het einde van de levenscyclus van olie- en gaswinningslocaties hoort al op de tekentafel in beeld te zijn. Van de aardgaswinning in Groningen is één van de lessen dat veiligheid niet alleen door een technische bril bekeken moet worden, maar ook vanuit burgerperspectief en de sociale gevolgen.
Energietransitie
Telkens geldt dat het vroegtijdig onderkennen van veiligheidsaspecten de beste garanties biedt om tijdig te kunnen bijsturen. SodM brengt daarbij de benodigde ervaring en deskundigheid in om in toezicht en advisering het veiligheidsaspect te bewaken. De gewenste versnelling van de energietransitie loopt dan niet tegen het risico dat veiligheidsincidenten of -risico’s leiden tot vertraging van de energietransitie.