Beoordeling SodM recente aardbevingen in gasveld Eleveld (Drenthe)

Drie lichte bevingen in het Eleveld gasveld

In de maand oktober zijn er drie lichte aardbevingen opgetreden bij de plaatsen Ekehaar en Hooghalen in Drenthe. Deze bevingen hadden magnitudes van 1.9, 1.3 en 2.2 en zijn veroorzaakt door de gaswinning uit het Eleveld-gasveld. Hier wordt sinds 1975 gas gewonnen. Door de aanwezigheid van zand in de bodem zijn deze bevingen relatief minder gevoeld dan een beving van dezelfde magnitude in Groningen, waar klei zorgt voor een extra opslingereffect. Alleen de zwaarste beving, op 29 oktober 2023, is door enkele bewoners in de regio waargenomen.

Seismisch risicobeheersplan

Bij aardbevingen als gevolg van gaswinning handelt de NAM volgens het zogeheten ‘seismisch risicobeheersplan’ voor kleine velden. In dit plan staat vastgelegd dat de NAM bij bevingen met magnitude 2.0 of hoger in het Eleveld-gasveld binnen een week een rapportage stuurt aan SodM. In deze rapportage analyseert de NAM de aardbevingsactiviteit, en kijkt of het nodig is om productiemaatregelen te nemen.

Oordeel over de rapportage van de NAM

In haar rapportage schrijft de NAM dat de bevingen veroorzaakt zijn door de drukdaling die de jarenlange gaswinning heeft veroorzaakt. Ook constateert de NAM dat de eerste beving de andere twee bevingen veroorzaakt kan hebben: door de beweging langs een breuk tijdens een beving wordt er extra spanning opgebouwd op de naastgelegen, niet bewogen delen van de breuk, of nabijgelegen breuken. Doordat deze breuken door de drukdaling als gevolg van de jarenlange gaswinning al kritisch gespannen waren, is deze extra spanning voldoende om een nieuwe beving te veroorzaken. SodM onderschrijft deze analyse. Half oktober heeft de NAM de winning uit het gasveld stilgelegd voor reeds geplande onderhoudswerkzaamheden. Dit was na de eerste, maar voorafgaand aan de tweede en derde beving. De NAM heeft, net als SodM, geen relatie kunnen constateren tussen deze werkzaamheden en de bevingen. Alles bij elkaar genomen, vindt SodM het niet nodig dat de NAM naar aanleiding van deze bevingen productiemaatregelen neemt.

Over bevingen in kleine velden

In Nederland zijn er zo’n 80-90 gasvelden op land waaruit op dit moment gas geproduceerd wordt. Bij de meeste zogeheten ‘kleine’ gasvelden worden geen aardbevingen waargenomen. De afgelopen tien jaar zijn er 56 bevingen gemeten, hiervan hadden 35 een magnitude van minder dan 1.5. Deze bevingen zijn niet tot amper voelbaar voor mensen. De bevingen vonden plaats in ongeveer 15 kleine gasvelden, waarvan 6 bij het gasveld Eleveld. De aardbevingen die hebben plaatsgevonden, passen binnen het risicoprofiel van dit gasveld.