Lekkage aardgascondensaat tankenpark NAM veroorzaakt door opeenvolging van falen
De lekkage van 30 m3 aardgascondensaat vanuit het tankenpark Delfzijl van de NAM is veroorzaakt door een opeenvolging van menselijk en technisch falen. Dat blijkt uit de eerste onderzoeksresultaten van het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) naar het incident. Begin volgend jaar zal SodM de definitieve onderzoeksresultaten en conclusies publiceren.
Wat is er gebeurd?
In de nacht van 2 op 3 oktober is het volgende gebeurd. De pomp, die ervoor moest zorgen dat het aardgascondensaat op een veilig niveau in de opvangbak bleef, faalde. De reservepomp is vervolgens niet automatisch gestart, waardoor het aardgascondensaat bleef stijgen en overstroomde naar een calamiteitenbak. Toen deze opvangbak vol was, is het aardgascondensaat in het riool gestroomd. Tot twee keer toe is er een alarm afgegaan, waarop de NAM geen tijdige actie heeft ondernomen. Het aardgascondensaat is 2 uur en 12 minuten lang vanuit de calamiteitenbak in het hemelwaterriool gestroomd. De lekkage stopte nadat een medewerker van de NAM de reservepomp opstartte vanuit de controlekamer in Hoogezand. Uiteindelijk is er in totaal 29 m3 aardgascondensaat in het oppervlaktewater terechtgekomen. Hoe deze opeenvolging van falen heeft kunnen gebeuren, is onderwerp van strafrechtelijk onderzoek.
Start onderzoek SodM
In de nacht van 6 oktober is via de meldkamer van SodM een melding over een watervervuiling binnengekomen van het waterschap Hunze en Aa’s. Op dat moment was nog niet duidelijk dat het aardgascondensaat betrof afkomstig van het tankenpark van de NAM in Delfzijl. Op 8 oktober zijn buitengewoon opsporingsambtenaren van SodM gestart met een onderzoek op het tankenpark. Nog diezelfde dag, aan het eind van de middag, werd door de NAM geconstateerd dat de lozing inderdaad afkomstig is van het tankenpark en dat het gaat om aardgascondensaat. Vanaf dat moment is het tankenpark van de NAM door SodM onder verscherpt toezicht gesteld. Tegelijkertijd is onder leiding van het Openbaar Ministerie (OM) een strafrechtelijk onderzoek gestart.
Verscherpt toezicht
Het tankenpark van de NAM staat momenteel onder verscherpt toezicht. SodM heeft de eerste weken dagelijks, en nu wekelijks contact met de NAM over het incident. SodM is van mening dat de NAM onvoldoende pro-activiteit en openheid heeft getoond in de communicatie met de toezichthouder. SodM heeft diverse aangekondigde en onaangekondigde inspecties uitgevoerd. Ook is ter plekke gecontroleerd of de NAM de door SodM opgelegde extra veiligheidsmaatregelen heeft doorgevoerd. Het verscherpt toezicht blijft van kracht totdat SodM er zeker van is dat de NAM voldoende maatregelen neemt om de veiligheid langdurig te beheersen.
Gevolgen voor mens en milieu
Aardgascondensaat is een giftige, licht ontvlambare vloeistof, die vrijkomt bij de winning van aardgas. Het aardgascondensaat bevat met name koolwaterstoffen zoals benzeen en daarnaast ook een zeer kleine hoeveelheid kwik (0,3mg/l). Het hemelwaterriool, de bodem en mogelijk ook de waterbodem van het kanaal is met aardgascondensaat verontreinigd. Het hemelwaterriool is inmiddels schoongemaakt en weer in gebruik genomen. Op enkele plaatsen rondom het riool is bodemverontreiniging aangetroffen. Mogelijk is ook de waterbodem van het kanaal verontreinigd. Voor het saneren van deze verontreinigingen moet de NAM nog dit jaar een plan van aanpak opstellen en naar zowel SodM als de Provincie Groningen sturen. Na goedkeuring van beide partijen zal de sanering starten.
Ook omwonenden zijn in aanraking gekomen met aardgascondensaat. Zij hadden onder andere last van prikkende ogen, hoofdpijn en misselijkheid. SodM heeft met omwonenden gesproken. Uit deze gesprekken bleek dat omwonenden vonden dat ze direct na het incident geinformeerd hadden moeten worden over het voorval en mogelijke gezondheidsrisico’s. De NAM voert op dit moment onder toezicht van SodM een onderzoek uit naar de effecten voor de omwonenden van blootstelling aan aardgascondensaat. Begin 2019 worden de resultaten van dit onderzoek verwacht.
De NAM zal in januari een compleet eindrapport van het voorval overhandigen, waarna SodM een oordeel zal vellen. SodM zal in het kader van dit voorval ook kritisch kijken naar hoe het eigen toezicht verder verbeterd kan worden.