Geothermie moet en kan veilig

Vandaag verschijnt de Evaluatie Aanbevelingen Staat van de Sector Geothermie. Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) evalueerde de Staat van de Sector Geothermie (2017) om te onderzoeken wat er met de aanbevelingen uit het rapport is gedaan en of geothermie intussen veiliger is geworden voor mens en milieu.

“We zien dat de prestaties op het gebied van milieu en veiligheid in de afgelopen tijd verbeterd zijn, maar bedrijven moeten de lat echt hoger leggen.” - Robert Mout van SodM

Conclusies voor geothermiesector

Het naleefgedrag en de veiligheid bij geothermiebedrijven zijn verbeterd. De professionalisering van de sector is in gang gezet, maar deze is nog niet op het gewenste niveau. Dit moet en kan beter.

  • Bedrijven met meerdere geothermiesystemen en/of ervaring in de energiesector presteren vaak beter dan bedrijven met geothermie als nevenactiviteit zoals tuinders. Zij hebben vaak meer kennis in huis, een beter naleefgedrag en betere aanvragen voor vergunningen.
  • SodM ziet een lichte verbetering bij het naleven van de wet- en regelgeving. Het is echter nog niet op het gewenste niveau en dat moet snel verbeteren.
  • De sector neemt meer eigen verantwoordelijkheid door industriestandaarden op te stellen zoals de industriestandaard ‘Duurzaam Putontwerp’. Dat is een goede ontwikkeling.
  • Er zijn regelmatig integriteitsproblemen bij oudere geothermieputten. Dat is een risico voor grondwater en milieu.

Conclusies voor ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK)

EZK werkt aan wet- en regelgeving, normen en het wegwerken van achterstanden bij winningsplannen, maar dit is nog niet afgerond. Het zijn belangrijke randvoorwaarden voor de ontwikkeling van geothermie.

  • De wijziging van de Mijnbouwwet is nog niet gereed; deze ligt in de Tweede Kamer. In de huidige wetgeving zijn de normen om aanvragen voor vergunningen te toetsen onvoldoende scherp.
  • Als normen ontbreken of niet duidelijk zijn, weten bedrijven en consultants niet waaraan aanvragen voor vergunningen moeten voldoen. Het is ook lastig voor de handhaving van SodM. Het geeft vertraging bij het beoordelen van aanvragen en het verlenen van vergunningen. Dit maakt investeerders terughoudender.
  • De achterstanden voor instemming op winningsplannen zijn niet weggewerkt. Dit moet alsnog met urgentie worden opgepakt. Het bemoeilijkt de handhaving van SodM.

Verscherpt toezicht

Naar aanleiding van deze evaluatie zal SodM het verscherpt toezicht op de gehele geothermiesector loslaten. De ingezette trend qua professionalisering laat dit toe. Verscherpt toezicht blijft van kracht daar waar SodM dat nodig acht en bij bedrijven die qua veiligheid achterblijven.

In de Staat van de Sector Geothermie 2017 stonden aanbevelingen aan het toenmalige ministerie van Economische Zaken en aan de geothermiesector. Voor de Evaluatie Aanbevelingen Staat van de Sector Geothermie 2021 heeft SodM een documentstudie gedaan, zijn de inspectierapporten op geothermielocaties geanalyseerd en zijn ongeveer 15 externe en interne interviews gehouden. Tot slot zijn relevante ontwikkelingen in kaart gebracht.