Netbeheerders moeten aandacht schenken aan het veilig ‘invoeden’ (toevoegen) van groen gas in het gasnet door groen gas invoeders. Dat concludeert Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) in een onderzoek naar de kwaliteit van groen gas in Nederland. SodM is in gesprek met branchevereniging Netbeheer Nederland over een systematische en duidelijk te volgen aanpak van netbeheerders voor de veiligheid bij het invoeden van groen gas door groen gas invoeders.
Groen gas in opkomst
‘Groen gas’ is biogas dat gezuiverd is zodat het dezelfde eigenschappen heeft als aardgas. Biogas ontstaat door vergisting van biologisch afval, zoals koeienmest of gft-afval. Steeds meer producenten voeden groen gas in op het bestaande gasnet. Bovendien zijn energieleveranciers vanaf 1 januari 2027 wettelijk verplicht om groen gas bij te mengen in het gasnet. Dat is een positieve ontwikkeling voor de energietransitie, op weg naar minder fossiele energiebronnen. Maar het brengt ook nieuwe risico’s met zich mee. Daarom onderzocht SodM in 2023 en 2024 hoe netbeheerders de veiligheid van ingevoed groen gas borgen.
Aandacht voor gaskwaliteit
Uit het onderzoek van SodM blijkt dat de kwaliteit van groen gas in Nederland over het algemeen voldoende is, maar dat het proces van borging van kwaliteit op meerdere punten verbetering vraagt. Zo werken netbeheerders niet altijd volledig volgens de wettelijke eisen en bewaken zij de gasgeur (odorisatie) op dit moment onvoldoende. Het toevoegen van geurstof aan groen gas is van groot belang voor de veiligheid, omdat het helpt om snel een gaslek te vinden. Een onjuiste samenstelling van gas kan ook effect hebben op de gezondheid van mensen. Daarnaast kan het voor schade aan apparatuur zoals een cv-ketel zorgen.
Verantwoordelijkheid bij netbeheerders
De netbeheerders zijn wettelijk verplicht om gas te weren dat niet aan de eisen voldoet. Hun processen borgen op dit moment niet altijd dat het ingevoede gas aan alle veiligheidseisen voldoet. SodM constateert bovendien dat netbeheerders niet overal in staat zijn om zonder vertraging (realtime) de kwaliteit van het ingevoede gas te bewaken en om direct in te grijpen bij afwijkingen. Daarom is het volgens SodM nodig dat netbeheerders de gaskwaliteit scherper in de gaten houden.
Aanbevelingen voor verbetering
SodM doet in het rapport concrete aanbevelingen om de veiligheid van groen gas te verbeteren, onder andere op het gebied van:
● eenduidige toetsing voorafgaand aan de eerste invoeding van groen gas (bijvoorbeeld bij de 24-uurstest van gaskwaliteit);
● continue bewaking van gaskwaliteit en hoeveelheid geurstof (THT);
● duidelijke criteria voor het stoppen van de gasinvoeding bij afwijkingen;
Belang voor de toekomst
De komende jaren zal groen gas mede door de bijmengverplichting een steeds grotere rol spelen in de energievoorziening. SodM benadrukt dat veiligheid daarbij geen vanzelfsprekendheid is. Alleen heldere regels en duidelijke processen die netbeheerders ook opvolgen, kunnen waarborgen dat het gas dat mensen thuis gebruiken, veilig en betrouwbaar is en blijft. SodM verwacht als toezichthouder dat de netbeheerders zich proactief inzetten voor het bewaken van de gaskwaliteit en de veiligheid. Op basis van dit onderzoek naar groen gas gaat SodM ook nader in gesprek met de Autoriteit Consument en Markt en het ministerie van Klimaat en Groene Groei om te onderzoeken of aanpassing van regelgeving nodig is.