SodM is toezichthouder op de veiligheid van de opslag van waterstof in de diepe ondergrond en SodM adviseert de staatsecretaris over die veilige opslag. SodM houdt ook toezicht op de veiligheid van experimenten met de distributie van waterstof naar woningen.
Wat is waterstof?
Waterstof is een gas dat op verschillende manieren gemaakt kan worden. De duurzaamste manier is met windmolens of zonnepanelen die elektriciteit produceren. Deze groene elektriciteit wordt gesplitst in waterstof (H2) en zuurstof (O2).
Waarom waterstof?
In de transitie naar een duurzame energievoorziening willen we steunen op schone energie uit wind en zon. De uitdaging ligt dan in het omgaan met de momenten waarop het niet waait en de zon niet schijnt. Ook is het belangrijk dat we goed om kunnen gaan met seizoenswisselingen in de vraag en het aanbod van energie. Het voordeel van waterstof is dat grote hoeveelheden in de diepe ondergrond kunnen worden opgeslagen. Daarom worden de mogelijkheden voor de opslag van waterstof in zoutcavernes onderzocht. Die opslag kan ingezet worden als de vraag hoger is dan de productie; bijvoorbeeld als de wind niet waait. Ook kan energie geleverd worden op momenten dat het elektriciteitsnet vol zit. Waterstof wordt getransporteerd via leidingen, zoals nu met ons gas gebeurt. Daarmee is waterstof een goede alternatieve methode om de energie die bijvoorbeeld met windmolens wordt geproduceerd bij de verbruiker af te leveren; naast het gebruikelijke elektriciteitsnet dat we kennen.
Is waterstof veilig?
Het gebruik van waterstof moet minstens zo veilig zijn als aardgas. Om daar zeker van te zijn worden er in Nederland experimenten uitgevoerd en door de regionale netbeheerders met de distributie naar woningen. SodM ziet toe dat de bedrijven die werken met waterstof goed rekening houden met de verschillen tussen aardgas en waterstof en waar sprake is van onzekerheden extra voorzorgmaatregelen worden getroffen.
Toezicht en handhaving
In de huidige Gaswet is de veiligheid en het toezicht op de veiligheid van het transport van aardgas geregeld, maar voor waterstof bestaat nog geen wetgeving. De wetgeving voor opslag in de diepe ondergrond is vastgelegd in de Mijnbouwwet. Het Rijk heeft een tijdelijk beleidskader voor de veiligheid van waterstof opgesteld. Vanwege het ontbreken van wetgeving voor de distributie van waterstof heeft het Rijk het aanvullend richtsnoer voor vier waterstofpilots in de bebouwde omgeving ontwikkeld (link). Hierin zijn aanvullingen beschreven specifiek voor de distributie van waterstof binnen de context van de experimenten. SodM houdt toezicht op de veiligheid van de distributie van waterstof naar huizen, tot en met de meter. SodM heeft in haar toezichtarrangement (link) uitgewerkt hoe zij dat toezicht invult, onder meer door inspecties uit te voeren. Als SodM van mening is dat de veiligheid onvoldoende is geborgd door een netbeheerder dan kan SodM een signaal sturen aan de Autoriteit Consument en Markt (ACM). De ACM is de toezichthouder die met een gedoogbeslissing (link) de deelname van de netbeheerder aan pilotprojecten mogelijk maakt. De ACM kan bij een dergelijk signaal besluiten om de gedoogbeslissing in te trekken.
Bij de experimenten met waterstofdistributie zijn meerdere toezichthouders betrokken. Het toezicht op de productie en/of invoedinstallatie voor waterstof ligt bij de Omgevingsdienst. Het toezicht op de veiligheid van de binnenhuisinstallaties (na de meter) ligt, net als nu bij aardgasinstallaties, bij de gemeente.