Toezicht op de voormalige gaswinning in Groningen
In Groningen zijn de veiligheidsrisico’s hoger dan elders in Nederland vanwege de kans dat woningen instorten bij een zware aardbeving. Ook als is de gaswinning inmiddels gestopt. Voor persoonlijke veiligheid is een norm: de overlijdenskans van ieder persoon mag niet hoger zijn dan 1 op de honderdduizend (per jaar). Schade en andere nadelige gevolgen van de gaswinning moeten “zo veel als redelijkerwijs mogelijk beperkt worden”, zo staat het in de wet. Hiervoor geldt geen absolute norm.
Niet direct ingrijpen, wel adviseren
Wat het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) wel kan bij andere mijnbouwactiviteiten, bijvoorbeeld stilleggen uit oogpunt van veiligheid, kan SodM bij de gaswinning in Groningen niet. SodM kan wel ingrijpen door de minister gevraagd en ongevraagd te adviseren. Het enige middel dat SodM heeft, is publiek maken dat SodM een advies uitgebracht heeft aan de minister. En door het advies te publiceren. Als de minister voor een andere afweging kiest, dan zal hij dit uit kunnen leggen en indien nodig hierover met de Tweede Kamer in debat gaan.
Wat zijn de belangrijkste aandachtspunten van SodM?
SodM houdt toezicht op de voortgang van de versterking en de ontmanteling van de mijnbouwlocaties. Daarnaast monitort SodM de na-ijlende effecten van de gaswinning, waaronder de aardbevingen, bodemdaling en de gezondheid van de bewoners. Hierbij kijkt SodM ook naar de nadelige gevolgen van de gaswinning zoals de mate van maatschappelijke ontwrichting, de voortdurende schades en de invloed hiervan op de veiligheidsbeleving. In het bijzonder kijkt SodM naar:
- De gezondheid van de mensen in de regio als gevolg van de onzekerheid rondom de aardbevingen en de stress vanwege het lange wachten op versterking en schade-afhandeling.
- De voortgang, prioritering en reikwijdte van de versterking: worden de meest risicovolle huizen als eerste versterkt en leiden de versterkingsmaatregelen snel genoeg tot veilige woningen?
- De aardbevingsactiviteit (seismiciteit). SodM houdt onder andere de aardbevingsdichtheid, het jaarlijks aantal bevingen, de piekgrondsnelheden en de piekgrondversnellingen in de gaten.
- De ontmanteling van de voormalige gaslocaties: wordt hier veilig gewerkt voor mens en milieu en wordt de grond schoon achtergelaten?
Versterking valt onder de verantwoordelijkheid van EZK
De versterking in Groningen wordt uitgevoerd door de Nationaal Coördinator Groningen (NCG) in opdracht van de gemeenten, de provincie en het Rijk. Als de versterking achterblijft op de planning, zal SodM zo nodig adviseren om de aanpak aan te passen. Waar het mandaat van de NCG ophoudt, adviseert SodM de minister van EZK over aanvullende maatregelen via een ongevraagd advies.