Aardbevingen in Groningen zijn het gevolg van de jarenlange gaswinning. Onzekerheden over de aardbevingen, over de impact op de woning, en door het lange wachten op versterking en schadeafhandeling, leiden bij sommige bewoners tot gezondheidsklachten.
Het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) adviseert zowel de minister van Klimaat en Groene Groei (KGG) als de staatssecretaris Herstel Groningen over de veiligheid in Groningen als gevolg van de voormalige gaswinning. Onder veiligheid verstaat SodM niet alleen de veiligheid van woningen maar ook de gezondheid en het welbevinden van de bewoners.
Video: Aardbevingen in Groningen
Versterking woningen nodig voor de veiligheid
Op 19 april 2024 is het Groningen-gasveld definitief gesloten. Hiermee is het nog niet veilig in Groningen. De aardbevingen zullen nog enige tijd doorgaan. Er is een kleine kans (1%) dat er een beving komt met een magnitude van 4,0 of hoger, maar deze kans neemt steeds verder af. Toch blijft het urgent om de versterkingsopgave zo spoedig mogelijk af te ronden. De versterkingsopgave duurt namelijk lang en zorgt voor onzekerheid. Uit onderzoek onder de inwoners blijkt dat stress en gevoelens van onveiligheid tot (ernstige) gezondheidsklachten kunnen leiden.
Maatschappelijke ontwrichting als gevolg van de gaswinning
De aardbevingsproblematiek leidt tot maatschappelijke ontwrichting in Groningen. Daarom adviseert SodM sinds 2019 om de versterkingsopgave als een crisis aan te pakken. Het tempo waarop de versterking gaat moet aanzienlijk omhoog. Alleen dan wordt de vereiste snelheid bereikt die nodig is voor de veiligheid van de mensen in Groningen. SodM houdt toezicht op de voortgang van de versterking en de ontmanteling van de mijnbouwlocaties. Daarnaast monitort SodM de na-ijlende effecten van de gaswinning, waaronder de aardbevingen, bodemdaling en de gezondheid van de bewoners. Daarover adviseert SodM via voortgangsrapportages.
Huidige bevingen resultaat van zestig jaar gaswinning
De jarenlange gaswinning heeft voor drukverschillen gezorgd in het Groningen-gasveld. Zo is de druk rondom de clusters in Loppersum waar de winning sinds 2018 gestopt is, relatief hoger dan in het zuiden, waar tot 2024 gas gewonnen is. Het aardgas stroomt van plekken met een hoge druk naar plekken met een lage druk. Deze druk is zich nu aan het vereffenen, zodat uiteindelijk de druk in het gasveld overal gelijk wordt. Dit proces veroorzaakt spanningen op breuken in de diepe ondergrond, die tot bevingen kunnen leiden. Zo lang de druk niet overal gelijk is kunnen er nog bevingen kunnen optreden. Het proces van drukvereffening zal mogelijk nog tientallen jaren duren. In de tussentijd neemt de kans op zware aardbevingen, en het totale aantal aardbevingen naar verwachting wel af. Wanneer de bevingen stoppen is op dit moment niet te zeggen.
Aantal aardbevingen in het Groningen-gasveld
Met een totaal van 6 aardbevingen boven de 1,5 daalt het aantal bevingen in het Groningen-gasveld in 2024 in vergelijking tot 2023. De zwaarste aardbeving had een magnitude van 2,2 en was op 31 oktober bij Garsthuizen. In 2023 was de zwaarste aardbeving op 12 oktober bij Zijldijk met een magnitude van 2,1. Hoewel de zwaarte van de aardbevingen en het totale aantal aardbevingen dit jaar is afgenomen, kunnen er nog steeds bevingen plaatsvinden met een magnitude van 3,0 of hoger.
Nog wel gaswinning uit 17 andere gasvelden in Groningen
De gaswinning is nog niet helemaal voorbij in de provincie Groningen. In de provincie liggen namelijk ook 17 veel kleinere gasvelden waaruit nog steeds aardgas wordt gewonnen. In sommige van deze velden komen ook bevingen voor. Deze bevingen hebben over het algemeen een veel lagere magnitude (≤2,0). In 2024 waren dit twee bevingen bij het gasveld Kommerzijl (met sterktes 1,8 en 0,7) en twee bevingen in het gasveld Annerveen (met sterktes van 1,1 en 1,4).