Aardbevingen in Groningen zijn het gevolg van de gaswinning. Deze aardbevingen zorgen voor schade aan huizen en veiligheidsrisico's.
Het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) adviseert de minister van Economische Zaken en Klimaat (EZK) over de veiligheid in Groningen als gevolg van de gaswinning. Op aandringen van SodM wordt de gaswinning in Groningen afgebouwd naar nul. Met het afnemen van de gaswinning, nemen ook de veiligheidsrisico's af.
Hoe gaat het verder met de aardbevingen in Groningen nu de gaswinning wordt afgebouwd naar nul?
Staatstoezicht op de Mijnen ziet toe op veilige gaswinning in Groningen. En dat is nodig, want gaswinning veroorzaakt aardbevingen, schade aan bebouwing en vormt een veiligheidsrisico. Dat werkt als volgt. Het gas bevindt zich op 3 kilometer diepte, in zandsteen. In deze laag zitten
breuken. Als het gas omhoog wordt gepompt, neemt de druk op die plek af. De bodem krimpt in elkaar, wat spanning geeft op de breuken. Hierdoor ontstaat een aardbeving. Na advies van SodM heeft de regering besloten de gaswinning te stoppen. Positief, want dan gaat heel Groningen voldoen aan de wettelijke veiligheidsnorm. Het veiligheidsrisico als gevolg van aardbevingen door gaswinning in Groningen is dan gelijk aan natuurrampen, zoals overstromingen, op andere plaatsen in Nederland. Het stoppen van de gaswinning betekent echter niet dat de aardbevingen ook direct stoppen. Want de bodem heeft tijd nodig om te stabiliseren. De kans op aardbevingen - óók zwaardere - en schade blijft nog enige tijd bestaan, maar wordt steeds kleiner. Hoe lang dit precies duurt weet niemand. Daarom blijven we onderzoek
doen naar de Groningse bodem. Zodat Groningers zich net zo veilig kunnen voelen als de rest van Nederland. Meer weten? Ga naar www.sodm.nl/gaswinning
Afbouw gaswinning én versterking huizen nodig voor de veiligheid
De minister van EZK heeft besloten de gaswinning in het gasjaar 2020-2021 te laten dalen naar 9,3 miljard Nm3. Het plan is om de gaswinning af te bouwen naar nul in 2022. Het aantal en de kans op aardbevingen in Groningen als gevolg van de gasproductie neemt daardoor verder af. Pas als de versterking is uitgevoerd, is het in Groningen net zo veilig als elders in Nederland.
Aantal aardbevingen in het Groningen-gasveld
| | M +3,5 | M 3,0-3,5 | M 2,5-3,0 | M 2,0-2,5 | M 1,5-2,0 |
|---|---|---|---|---|---|
| 2010 | 0 | 0 | 2 | 3 | 10 |
| 2011 | 0 | 1 | 2 | 4 | 22 |
| 2012 | 1 | 0 | 0 | 2 | 17 |
| 2013 | 0 | 2 | 3 | 7 | 17 |
| 2014 | 0 | 1 | 4 | 4 | 10 |
| 2015 | 0 | 1 | 1 | 6 | 13 |
| 2016 | 0 | 0 | 0 | 3 | 10 |
| 2017 | 0 | 0 | 1 | 3 | 14 |
| 2018 | 0 | 1 | 1 | 2 | 11 |
| 2019 | 0 | 1 | 1 | 0 | 9 |
| 2020 | 0 | 0 | 2 | 4 | 10 |
In 2020 waren er in totaal 69 bevingen in het Groningen-gasveld. Hiervan hadden er 16 een magnitude groter dan 1,5 op de schaal van Richter. In 2019 waren er 85 bevingen waarvan 11 met een magnitude groter dan 1,5. In 2020 was de zwaarste aardbeving op 14 juli in Loppersum met een magnitude van 2,7. In 2019 had de zwaarste aardbeving een magnitude van 3,4. Deze vond plaats ten westen van de gemeente Loppersum in Westerwijtwerd.
Wat kan Groningen verwachten qua aardbevingen de komende jaren?
Volgens de risico-analyse uit 2020 is de kans op een beving van 3,6 of hoger in 2021 iets lager dan in 2020: 4,6% in plaats van 5%. Tijdens de afbouw van de winning blijft de kans op aardbevingen - óók zwaardere - en schade bestaan. Ook na afloop van de winning zullen er nog aardbevingen plaatsvinden. Hoe lang dit precies duurt weet niemand. SodM blijft daarom onderzoek doen om de kennis van de Groningse ondergrond waar mogelijk te vergroten.
Berekende jaarlijkse kans op een aardbeving in Groningen in procenten
| Jaar | Magnitude vanaf 3,6 | Magnitude vanaf 4,0 | Magnitude vanaf 4,5 | Magnitude vanaf 5,0 |
|---|---|---|---|---|
| 2020 | 4,91 | 1,3 | 0,17 | 0,02 |
| 2021 | 4,6 | 1,23 | 0,16 | 0,02 |
| 2022 | 3,49 | 0,93 | 0,12 | 0,02 |
| 2023 | 2,94 | 0,77 | 0,1 | 0,02 |
| 2024 | 2,67 | 0,71 | 0,09 | 0,01 |
| 2025 | 2,43 | 0,63 | 0,08 | 0,01 |
| 2026 | 2,23 | 0,6 | 0,08 | 0,01 |
| 2027 | 2,06 | 0,57 | 0,07 | 0,01 |
| 2028 | 1,86 | 0,48 | 0,06 | 0,01 |
| 2029 | 1,76 | 0,49 | 0,06 | 0,01 |
| 2030 | 1,65 | 0,5 | 0,07 | 0,01 |
Door de afbouw wordt effectief ingrijpen naar aanleiding van aardbevingen niet meer mogelijk
De gaswinning is nu zo laag dat de bevingen vooral worden veroorzaakt door de drukvereffening in het gasveld en nauwelijks nog worden beïnvloed door de gasproductie. De bevingen die nu plaatsvinden zijn het resultaat van zestig jaar gaswinning in Groningen. Zolang de gaswinning jaarlijks naar beneden gaat, is de kans op bevingen amper te beïnvloeden door tussentijdse maatregelen in de productie. SodM blijft de seismiciteit in Groningen in de gaten houden, maar kan hier dus niet meer effectief op ingrijpen.
Maatschappelijke ontwrichting als gevolg van de gaswinning
De aardbevingsproblematiek leidt tot maatschappelijke ontwrichting in Groningen. Daarom heeft SodM de minister van EZK in 2019 geadviseerd om de versterkingsopgave als een crisis aan te pakken. Door de afbouw van de gaswinning gaan de veiligheidsrisico's omlaag en worden na verloop van tijd steeds kleiner. Het aantal huizen dat moet worden versterkt gaat daarmee omlaag, maar het tempo waarop de versterking gaat moet aanzienlijk omhoog. Alleen dan wordt de vereiste snelheid bereikt die nodig is voor de veiligheid van de Groningers. SodM houdt zowel de afbouw van de gaswinning en de voortgang van de versterking in de gaten. Daarover adviseert SodM beide verantwoordelijke ministeries, EZK en BZK, via voortgangsrapportages.