Methaan is een krachtig broeikasgas dat vrijkomt bij de winning, opslag, verwerking en het transport van fossiele brandstoffen. Het draagt bij aan de opwarming van de aarde en brengt risico’s mee zoals luchtvervuiling. Het beperken van uitstoot en lekkage naar bodem, water en lucht is daarom van groot belang.
Wanneer komt methaan vrij?
Aardgas wordt gewonnen op zee (‘offshore’) en op land (‘onshore’). Productie-installaties moeten zo worden ontworpen dat de uitstoot van methaan tot een minimum wordt beperkt. Desondanks komt bij de productie van aardgas methaan in de atmosfeer terecht. Methaan kan ook incidenteel vrijkomen, bijvoorbeeld als er een gaskraan lekt op de installatie. De Nederlandse olie- en gasbedrijven nemen zo’n drie procent van de landelijke methaanemissies voor hun rekening. Dit blijkt uit de milieujaarverslagen van de ondernemingen. Mijnbouwondernemingen rapporteren jaarlijks de uitstoot van methaan bij de winning van aardgas in hun elektronische milieujaarverslag (e-MJV).
Beperken uitstoot methaan vastgelegd in vergunning
Voor het winnen van aardgas op land heeft een onderneming een omgevingsvergunning nodig. Offshore moet een mijnbouwonderneming een mijnbouwmilieuvergunning aanvragen. De mijnbouwonderneming vraagt een vergunning aan bij het ministerie van Klimaat en Groene Groei (KGG). SodM adviseert het ministerie van KGG over de toe te passen technieken in de vergunningen van mijnondernemingen. Ook bij het uitvoeren van toezicht kijkt SodM naar de technieken die bedrijven toepassen. SodM houdt hierbij de lijn aan dat de beste beschikbare technieken moeten worden toegepast door de mijnondernemingen. Dit betreft zowel technieken voor het terugbrengen van emissies, als technieken voor het voorkomen van lekkages. SodM inspecteert gaswinningslocaties om te controleren hoe de mijnbouwondernemingen maatregelen in de praktijk toepassen en controleert of zij emissies correct rapporteren aan de overheid.
Toezicht op methaan
SodM heeft sinds 2016 het toezicht op methaan geïntensiveerd. Het doel is om beter zicht te krijgen op de daadwerkelijke methaanuitstoot van de gehele sector om vervolgens deze uitstoot terug te kunnen dringen. Inmiddels zijn in kaart gebracht:
1.Methaanemissies van verlaten putten op land (Zie het ECN-rapport: Rapport Methaan emissiemetingen aan buiten gebruik gestelde olie- en gaswinningsputten.)
2.Methaanemissies van actieve installaties op land (Zie het ECN/TNO Rapport: Berekening van methaanemissies van een geselecteerd aantal actieve gaswinningslocaties voor Staatstoezicht op de Mijnen)
3.Methaanemissies installaties op zee (Zie het ECN/TNO Rapport: Methane emission measurements of offshore oil and gas platforms)
Bij de studies naar de methaan-uitstoot bij actieve installaties (zowel op land als op zee) bleken de gerapporteerde emissies gemiddeld ongeveer overeen te komen met de gemeten emissies. Dit betekent dat de rapportages goed bruikbaar zijn om uitspraken te kunnen doen over de totale uitstoot van methaan door de sector. De spreiding in de meetresultaten was echter erg groot. Voor individuele installaties zijn grote verschillen geconstateerd met name bij de metingen op zee. Hierbij speelt waarschijnlijk de ingewikkelde meteorologie op zee een grote rol.
Convenant om de methaan-uitstoot op zee te halveren
Branche-organisatie Nogepa heeft een convenant gesloten met het ministerie van Klimaat en Groene Groei (KGG) om binnen twee jaar de methaanuitstoot op zee te halveren. Het convenant volgt op de vraag van SodM aan de sector om de methaanemissies terug te dringen.
Europese Methaanverordening
De Europese Methaanverordening is op op 4 augustus 2024 in werking getreden en maakt deel uit van de Europese Green Deal. De verordening stelt regels voor het meten, monitoren, rapporteren, verifiëren én beperken van methaanemissies in de energiesector.
Nieuws
SodM voorlopig aangewezen als toezichthouder op methaanemissies
De minister van Klimaat en Groene Groei (KGG) heeft op 15 mei 2025 een besluit gepubliceerd waarin Staatstoezicht op de Mijnen ...
Lees verderJaarplan SodM 2024: veiligheid hoort op tekentafel van energietransitie
Veiligheid verdient meer aandacht op de tekentafel van de energietransitie. Zonder van meet af aan na te denken over alternatieve ...
Lees verderJaarplan SodM 2023: Zorg voor veilige waterstofpilots en veilige aardwarmteprojecten in de woonomgeving
“Met een versnellende energietransitie ziet SodM ook in 2023 het aantal waterstofpilots in de woonomgeving toenemen, zoals in ...
Lees verderOnderzoeksresultaten gasexplosie Zoetermeer
Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) heeft als toezichthouder op de veiligheid van de gasnetten van de regionale netbeheerders de ...
Lees verderOnderzoek naar de lange termijn risico’s van het gebruik van staal en cement bij het afsluiten van putten
In opdracht van SodM en binnen het Kennisprogramma Effecten Mijnbouw (KEM) is onderzoek gedaan naar de afdichtende werking van ...
Lees verder
