Zoutwinning bij Harlingen

Het gebied rond de zoutwinning door Frisia op het vasteland in de provincie Friesland heeft een zeer lage ligging ten opzichte van het zeeniveau van de Waddenzee. De waterhuishouding ligt daardoor gevoelig, ook doordat de bodemopbouw in het gebied sterk varieert: veenachtige gebieden met relatief veel autonome inklinking worden afgewisseld met steviger, meer zandige gronden. 

Hierdoor is het gebied relatief gevoelig voor negatieve effecten door bodemdaling. SodM ziet toe op de maatregelen ter verkleining van dit risico, het maximeren van de toegestane bodemdaling, en goede afspraken met decentrale overheden over de effecten daarvan. De productie op land is op 31 december 2021 geëindigd (einde winningsplan). De laatste twee cavernes worden na een periode van observatie in 2024 verlaten. 

Na afloop van de winning

Na abandonnering van de cavernes wordt geen noemenswaardige doorgaande bodemdaling verwacht door de mate van zoutkruip die al tijdens de winning is opgetreden. Deze cavernes bevinden zich op een diepte tussen ongeveer 2500 en 3000 meter onder een dikke laag zout. SodM ziet erop toe dat Frisia maatregelen neemt om de integriteit van de caverne te bewaken en te voorkomen dat de pekel in aanraking komt met bovenliggende makkelijker oplosbare zoutlagen waardoor het cavernevolume en daarmee de bodemdaling zouden kunnen toenemen. 

Plotselinge bodemdaling

Door de grote diepte waarop de cavernes zich bevinden, is plotselinge bodemdaling hier niet aan de orde. Ook wanneer een caverne instort, zoals is gebeurd bij de relatief kleine caverne BAS-3, zal dit geen meetbaar effect op de leefomgeving en het milieu hebben. 

Verontreiniging door lekkages

De cavernes liggen op grote diepte met meerdere ondoorlatende lagen tussen pekel/afdekolie en de ondiepe bodem en het grondwater. Lekkage van pekel uit de putten en bovengrondse leidingen kan leiden tot lokale verontreiniging van veelal landelijk gebied. SodM ziet erop toe dat Frisia de integriteit van putten en leidingen bewaakt door adequate integriteits-managementsystemen.

Winning onder de Waddenzee

De winning van Frisia heeft zich in 2021 verplaatst van het vasteland naar een nieuwe locatie onder de Waddenzee waarbij de putten vanaf de havenmond schuin worden geboord. De nu vergunde winning kent verwaarloosbare bodemdaling onder de stad Harlingen. De bulk van de bodemdalingskom bevindt zich onder de Waddenzee waar de ontstane schotel continu gevuld wordt door sediment uit het zeegat. Een continu monitoringsprogramma van de bodemdaling onder het wad, frequente periodieke monitoring aan wal, en een meet- en regelprocedure met heldere afspraken hebben tot doel ecologische schade te voorkomen. Meer informatie over dit onderwerp is te lezen op de pagina Winning onder de Waddenzee.