Diep in de bodem ligt warm zoutwater opgeslagen in poreuze zand- en gesteentelagen. Hoe dieper in de aarde, hoe warmer het wordt. De energie die opgeslagen is in dit warme water wordt geothermie of aardwarmte genoemd.

Hoe werkt geothermie?
Voor geothermie wordt warm zoutwater uit een dieper gelegen aardlaag omhoog gepompt. Bij ultradiepe geothermie zelfs tot 8 kilometer diep. Boven de grond wordt de warmte via een warmtewisselaar onder andere naar kassen en gebouwen gebracht. Het afgekoelde water wordt via een tweede put weer terug in de grond gepompt. Dit warmt daar vanzelf weer op. Hernieuwbare energie dus. Voor de winning van geothermie gelden de regels uit de Mijnbouwwet. Op een plattegrond op Alles over aardwarmte staan alle plekken in Nederland waar al geothermie gewonnen wordt.
Wat is de rol van het Staatstoezicht op de Mijnen?
Het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) houdt toezicht op de veiligheid voor mens en milieu bij de winning van geothermie. In juli 2017 heeft SodM in dat kader een aantal aanbevelingen gedaan aan de geothermiesector en het ministerie van Klimaat en Groene Groei (KGG) in de Staat van de sector Geothermie. Om aardwarmte te mogen opsporen en winnen, moet de exploitant vergunningen aanvragen bij KGG. SodM adviseert het ministerie over het verlenen van vergunningen. Meer informatie over aangevraagde en verleende vergunningen is te vinden op het Nederlands Olie- en Gasportaal.
Beeld: © SodM
Wat zijn de belangrijkste aandachtspunten van SodM?
SodM ziet erop toe dat het boren naar én produceren van aardwarmte veilig gebeurt. In het bijzonder kijkt SodM naar:
- Aardbevingen
SodM adviseert terughoudend te zijn met geothermie in gebieden waar aardbevingen voorkomen als gevolg van gaswinning of op locaties die gelegen zijn dicht bij actieve breuken in de diepe ondergrond. - Het onverwacht aanboren van olie of gas;
Een ongecontroleerde uitstroom van olie en gas (‘blow-out’) levert brand- en explosiegevaar op met alle schadelijke gevolgen van dien voor mens en milieu. - Bodem- of drinkwaterverontreiniging; Lekkage van zoutwater uit een geothermieput (of aardwarmteput) kan leiden tot milieuverontreiniging.
- Arbeidsomstandigheden;
Medewerkers kunnen in aanraking komen met heet, zout water, werken met zwaar en soms risicovol gereedschap en lopen ook een risico van vallende voorwerpen. Ook kunnen zij in aanraking komen met radioactiviteit die van nature in de ondergrond kan voorkomen.
Nieuws
SodM: Beleidsregels voor aardbevingsbeheersing bij geothermie moeten strenger
Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) adviseert het ministerie van Klimaat en Groene Groei (KGG) om het nieuwe beleid voor het ...
Lees verderSodM publiceert geactualiseerd toezichtarrangement voor geothermie
Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) heeft het Toezichtarrangement Geothermie geactualiseerd. Dit vernieuwde document, waarin wordt ...
Lees verderSodM onderstreept rol als toezichthouder in dienst van de samenleving
In het jaarverslag 2024 reflecteert Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) op de stappen die het sinds het rapport Groningers boven ...
Lees verderJaarplan SodM 2025: beste vorm van nazorg is voorzorg
Het Jaarplan 2025 van Staatstoezicht op de Mijnen begint met gevleugelde woorden: “de toekomst van de mijnbouw is de nazorg”. ...
Lees verderSodM benadrukt dialoog met burgers en anticipatie op verrassingen
De energietransitie staat centraal in het gepubliceerde jaarverslag over 2023 van Staatstoezicht op de Mijnen (SodM). In het ...
Lees verderAanpak en advies SodM nieuwe risicoanalyses aardwarmte
Als gevolg van wijzigingen in de Mijnbouwwet zijn nieuwe methodieken ontwikkeld om de ondergrondse risico’s van Nederlandse ...
Lees verder
